طراحی کاشت در محوطه سازی و فضای سبز

محوطه یک ساختمان به عنوان اولین فضایی که بازدید کننده .درآن قدم می نهد از اهمیت بسزایی برخوردار است . خواه این ساختمان یک مدرسه باشد یا یک بیمارستان یا حتی فضای یک. منزل مسکونی .فردی که برای اولین بار وارد مکان می شود. با هر نگاه درباره محیط اطراف خود قضاوت میکند .

گیاهان درمحوطه جایگاه ویژه ای دارند ومهمترین. عنصر بکار رفته در محیط می باشند. بنابرین کاشت و جانمایی گیاهان در محیط عملی  است که طراح باید با دقت و تخصص انجام دهد .

تعریف طراحی کاشت

عبارت است از یک فرایند، یک هنر و در نهایت یک علم . فرایند کاشت گیاهان در محیط از یک مفهوم انتزاعی. در ذهن طراح شروع شده و پس از ترکیب با نیازهای محیطی. و موقعیت مکانی در نهایت به یک طرح کشت مناسب می انجامد. از آنجا که در طراحی کاشت گیاهان سه اصل زیبایی ، عملکرد و. اجرا و نگهداری مناسبی باید مد نظر قرار گیرد، می توان آنرا ترکیبی از علم و هنر طراح نیز دانست.

اصول طراحی کاشت

برای کاشت گیاهان از متد های مختلفی می توان تبعیت کرد . طراح محیط از یک سو باید باخصوصیات اقلیمی .و محیط زیستی منطقه از قبیل خاک و هیدرولژی و دما و بارش آشنا باشد و از سوی دیگر با .خصوصیات فیزیولژیکی گیاهان مختلف تا بتواند بهترین گیاهان مناسب آن منطقه را بیابد .

از سوی دیگر طراح کاشت باید با بکار بردن اصول زیبایی شناسی. و قواعد فرم و بافت ورنگ ترکیب مناسبی ایجاد نماید .که علاوه بر گیاهشناسی صحیح زیبا و دلپذیر باشد .

بطور کلی می توان اصول زیر را برای طراحی کاشت در محوطه سازی درنظر گرفت:

• اصل گزینش و نوع فضای سبز

اولین گام برای جهت دادن تفکر یک طراح .برای ایجاد یک محوطه کاربری آن محیط است . اینکه طراح بداند از کدام سبک و نوع باغسازی تبعیت. خواهد کرد و این سبک را نیز باید بر اساس یک دلیل منطقی که می تواند .عملکرد محوطه ، اقلیم منطقه، فرهنگ و… باشد ؛ انتخاب نماید . به عنوان مثال طراح برای محوطه یک ساختمان اداری سبک.رسمی (formal) و برای یک مهد کودک سبک ( informal )را انتخاب کرده. و بر اساس آن نوع باغسازی را انتخاب می نماید.

• اصل انتخاب بهترین مقیاس گیاهان

گیاهان را از لحاظ حداکثر رشد به چند دسته تقسیم می کنند . درختان بلند ، درختان متوسط ، درختان کوتاه ، درختچه ها ،پیچ ها ، گلها و گیاهان پوششی . اینکه با درنظر گرفتن سن بلوغ گیاه ، چقدر از سطح زمین فاصله خواهد گرفت .ارتفاع نهایی رشد گیاه مشخص می شود. با شیوه هایی مانند هرس و کنترل ابیاری و کود دهی می توان این حداکثر رشد را تغییر داد. با درنظر گرفتن اینکه نهال ۱ متری کاشته شده در سالهای آینده درختی تنومند خواهد شد باید گیاهان را انتخاب و جا گذاری نمود .

• اصل تعریف غالبیت در طرح با تغییر نسبت مقیاس کشت به مقیاس معماری

گاه هدف ما از طراحی خرد و کوچک جلوه دادن ساختمانها و تاکید بر طبیعت است که اکثرا در سبکهای غیر رسمی و طبیعت گرا بکار می رود . و گاه احتیاج داریم بر ساختمان و بنای معماری تاکید کنیم و طبیعت را در برابر آن خرد و ناچیز جلوه دهیم که در محوطه بناهای تاریخی وآرامگاههای مقدس به چنین عملی احتیاج داریم .به عنوان مثال می توان در محوطه سازی یک شهرک مسکونی کاشت درختان بلند و گیاهکاری متراکم و نسبت زیاد فضای سبز نسبت به سطح زیربنای ساختمانها می تواند محیط خشک و سرد یک شهرک بتنی را به محوطه ای سر سبز و زیبا تبدیل نماید بر قیمت خانه های مجتمع بیفزاید وباعث آرامش و شادابی ساکنین شود . ولی همین عملکرد یعنی ایجاد یک فضای سبز پر دارو درخت و متراکم در کنار یک اثر باستانی مانند برج آزادی تا کید بر ساختمان را از بین برده و در نگاه اول دید را به خود متوجه می سازدو جلوه اثر را می زداید. از سوی دیگر برج در کنار یک گیاه بسیار کوتاه مانند چمن بلند تر و با ابهت تر جلوه میکند تا در کنار یک درخت چنار بلند قامت .بنابر این انتخاب مقیاس طولی و عرضی و ارتفاعی فضای سبز هوش و ذکاوت طراح را می طلبد که اقلیم و کاربرد و فرهنگ جامعه را بشناسد و درست تصمیم گیری نماید.

• اصل بزرگنمایی فضا با بهره گیری از فنون طراحی کاشت

بزرگنمایی فضا را از طرق مختلفی می توان انجام داد .

– از طریق قرار دادن درختان بلند در پس زمینه ، درختان متوسط قامت در میان زمینه و درختچه ها و گلها وگیاهان پوششی در پیش زمینه

-از طریق قراردادن درختان با بافت نرم و سبک در پس زمینه و درختان متوسط بافت در میان زمینه و درختان بابافت خشن در پیش زمینه

– قرار دادن رنگهای گرم در پیش زمینه و رنگهای سرد در پس زمینه

• اصل انطباق نیازهای گیاهان با شرایط محیطی

در صورتی که این اصل رعایت نشود هزینه نگهداری به طور سر سام اوری بالا خواهد رفت و با این وجود نتیجه مطلوب بدست نخواهد آمد.

• اصل زمینه سازی طرح با عناصر موجود درمحیط

باید افق دید بیننده از همه جهات بررسی شود و آنچه در زمینه و انتهای دید او قرار می گیرد ازنظر طراح دور نماند . مثلا اگر انتهای طرح یک کوه در پس زمینه وجود دارد عناصر باید بر آن تاکید کنند تا دید به سوی کوه جلب شود و اگر ساختمانهای با جلوه بد در پس زمینه است گیاهان باید نظر بیننده را به سوی دیگر متوجه کنند یا منظر زشت را حتی المقدوربپوشانند.

• تعریف ارتفاع گیاهان و محل یابی کاشت آنان بر اساس نوع محیط

مثلا درختان بلند مزاحم سیمهای برق نشوند و یا جلوی پنجره ها را نپوشانند و مانع وود نور نشوند . یا بر درخت دیگر سایه نیاندازند .ومانع رشد درختان کوتاهتر نشوند.

از دیگر اصولی که می توان بطور گذرا به آنان اشاره کرد:

–         طراحی معابر و ایجاد سادگی و زیبایی و کارایی در محل های عبور

–         بکار گیری درختچه هایی که جاذب حشرات نیستند در کنار پنجره ها

–         تنظیم طرح کاشت با توجه به دید کاربر از سمت پنجره ها ، درب ورود و یا از جانب خیابان

–         بهره گیری از خزاندارها به عنوان پس زمینه

–         بزرگنمایی ساختمانهای کوچک در پارکها

–         عدم تداخل محیط موثر درختان با یکدیگر

–         بهره گیری از خطوط شاخه های درختان

–         توجه به منظره چهار فصل محوطه

–         تغییر گیاهان پوششی در مناطق مختلف محوطه برای تعریف فضاها

مراحل طراحی کاشت

می توان برای فرایند طراحی کاشت گیاهان در محوطه ۸ مرحله در نظر گرفت

مرحله اول . بررسی و سنجش سوابق تاریخی منطقه

باغسازی هر کشور در هر دوره تاریخی متاثر از سبک معماری و فرهنگ مردمان آن دوران بوده است . این امر در جزییات مناطق و شهرها نیز با یکدیگر متفاوت است . می توان با بررسی تاریخی منطقه از بروز اششتباهات فاحش پیشگیریکرد . اشتباهاتی مانند کاشت افرای ژاپنی در محوطه هایی که سابقا باغ ایرانی بوده و احتیاج به باز زنده سازی دارد.

مرحله دوم : تجزیه و تحلیلی محیطی

اولین بار که برای بازدید محوطه مورد نظر برای طراحی می روید اظهار نظر در مورد طرح و گیاهان کار دشواری است . اما با یک نگاه عمیق به محوطه های کاشته شده مجاور منطقه می توان گیاهان مناسب برای محیط را به آسانی شناسایی کرد . اینکه در محوطه اطراف چه گیاهانی بکار فته و استفاده ازکدام گیاه موفقیت امیز بوده  بسیار مهم می باشد . تجزیه و تحلیل سایت خود عنوان مقاله ای است که پیشتر در باره آن بحث شده .

مرحله سوم : انتخاب چند ایده بر اساس محتوای طرح ، برنامه طرح و تجزیه و تحلیلها

گول اولین طرح و برداشت خود را خوردن اشتباهی است که انسان در بیشتر مراحل زندی خود انجام میدهد. اولین برنامه و ایده لزوما بهترین نیست . بهتر است چند طرح در نظر گرفته شود و از میان انها بهترین انتخاب گردد.

مرحله چهارم : پرورش یکی از ایده ها و آفرینش یک طرح کامل

مرحله پنجم : ترکیب بندی کلیه عناصر و ایجاد وحدت در تمام اجزای مصنوع و نامصنوع در طراحی کاشت

مرحله ششم: توسعه و گسترش بستر گیاهی

مرحله هفتم :کاشت گیاهان و اجرای عناصر باغ

مرحله نهایی : نگهداری منظر

فضای سبز و اهمیت برای انسان

ریشه ارتباط و علاقه انسان به گیاه از سالهای بسیار دور و شاید از دوران انسانهای اولیه نشأت می گیرد. در طول تاریخ استفاده از گیاه مسیر تکاملی و اشتقاق علمی گسترده أی داشته است. در این راستا از زمان مهاجرت قوم ماد به فلات ایران ، مردم این سرزمین همواره در توسعه فضای سبز و کاشت گیاهان کوشا بوده اند به طوری که روزگاری ایران به نام کشور گل وبلبل شهرت داشت. متأسفانه در دوران اخیر در کشور ما گیاهان مورد بی مهری بسیار قرار گرفته اند، بدین جهت بالا بردن سطح آگاهیهای مردم در مورد فضای سبز و آشنایی با خواص گیاهان ضرورتی است که مانع بروز فاجعه نابودی شهرها بر اثر آلودگی هوا و محیط زیست می گردد. به همین منظور اهمیت دادن به نقش فضای سبز در زندگی انسانها و ایجاد علاقه بیشتر به درخت وگل وچمن در وجود هرکس امری است بسیار مهم که در اینجا به طور اختصار به مواردی از آن اشاره می شود که امید است علاقه و تفکر بیشتری را برانگیزد و هرکس بتواند مشوقی دلسوز برای ایجاد فضای سبز در محیط زندگی خود باشد:

۱) جذب پرتوها

دو دسته از پرتوهای خورشیدی تأثیرات چشمگیری بر بدن انسان و سایر جانداران باقی می گذارند. یکی از آنها پرتومادون قرمز و دیگری پرتو ماوراء بنفش است.

احساس آرامشی را که انسان در سایه، به ویژه در سایه یک درخت احساس می کند تا حدی مربوط می شود به جذب پرتوهای مادون قرمز خورشید توسط درخت(نا گفته نماند که که پرتوهای مادون قرمز با طول موج بلند خود خاصیت گرمازایی دارند) و مقداری نیز به دلیل جذب پرتوهای ماوراء بنفش صورت می گیرد . امروزه تأثیرات پرتو ماوراء بنفش بربافت سلولی گیاهان و جانوران و همچنین خاصیت گندزدایی آن بخوبی روشن شده است بنابراین نقش درختان در حمایت از انسان و سایر جانداران در برابر آفتاب سوزان به خوبی روشن می شود.

۲) جذب گرد و غبار

درختان به سبب پراکندگی شاخ و برگ خود بر تمام زوایا و سطوح، همچون یک گردگیر عمل می کنند. اگر درخت را به دقت نظاره کنیم می توانیم تنه آن را به جای دسته و شاخ و برگ آن را به جای پرهای روی یک گردگیر معمولی که در خانه بکار گرفته می شود ، تصور کنیم.

با این ویژگی ، درختانی که در خاک ثابت مانده اند به منزله یک گردگیر کاشته شده در زمین نقش خود را ایفا می کنند.طی بررسیهای بعمل آمده یک هکتار از فضای سبز که حدوداً ۲۰۰ درخت در آن کاشته شده باشد تا ۶۸ تن از گرد و غبار را در هر بارندگی در خود جذب می کند.کاملاً واضح است که با وجود چنین درختانی زدودن ۶۸ تن گرد وغبار ، رایگان خواهد شد در صورتیکه بدون این درختان باید هزینه بسیاری را برای این کار اختصاص داد.

۳) تولید اکسیژن

هوای مورد نیاز انسان در روز حدود۱۵ کیلوگرم است. درحالی که جذب غذای مورد احتیاج وی به آب ۵/۱ کیلوگرم و غذا ۵/۲ کیلوگرم می باشد.از این مقدار هوای سالم که به بدن انسان وارد می شود ۷۸ درصد آن را نیتروژن و ۲۱ درصد آن را اکسیژن تشکیل می دهد. گازهای دیگر مانند گاز کربنیک، نئون و هلیوم به همراه اکسیدهای ازت و گوگرد مقدار بسیار ناچیزی از وزن هوا را تشکیل می دهند.مثلاً گاز کربنیک ۰۳ %گاز کربنیک سریعاً به مرگ انسان منتهی می شود. تأکید می شود که مقدار زیادی از اکسیژن آزاد شده در طبیعت از طریق فضای سبز تولید می گردد. حال اگر درخت و فضای سبزی وجود نداشته باشد مشکل انسان در رابطه با وجود گازکربنیک در هوا و کمبود اکسیژن به خوبی نمایان می شود.علفها و چمنزارها اگر چیده و کوتاه نشوند سطح سبز زیادی را به وجود می آورند مثلاً یک متر مربع چمن چیده(بریده) شده به ارتفاع ۳-۵ سانتیمتر دارای ۶تا۱۰ مترمربع سطح سبز می باشد.در صورتی که همین چمن در حالت کوتاه نشده در هر متر مربع دارای ۲۰۰متر مربع سطح سبز است.براساس این محاسبه تنها ۵/۱ مترمربع چمن کوتاه نشده میتواند به اندازه یک انسان در یک سال اکسیژن تولید کند.

۴(تولید فیتونسید:

بررسیهای دانشمندان علم محیط زیست نشان می دهد که درختانی مانند گردو،کاج ، نراد،بلوط ، فندق، سروکوهی،اکالیپتوس،بید،افرا،زبان گنجشک و داغداغان از خود ماده ای به نام فیتونسید در فضا رها می سازند که برای بسیاری از باکتریها و قارچهای تک سلولی و برخی از حشرات ریز اثر کشندگی دارد.در عین حال تولید چنین موادی توسط درختان برروی انسان اثر فرح بخشی دارد. دلیل این امر را دانشمندان چنین بیان می کنند:مغز انسان از دو نیمکره چپ و راست تشکیل شده است.نیمکره راست در تنظیم احساس غریزی و طبیعی انسان مانند احساس محبت،خواب و نیازهای دیگر طبیعی نقش دارد.در حالی که نیمکره چپ کار به نظم کشیدن کارهای مکانیکی انسان مانند تنظیم وقت و سروقت حاضر بودن را بعهده دارد. انسان شهرنشین به دلیل درگیری در کارهای روزمره و شرایط محیط زیست شهری به مراتب کار بیشتری از نیمکره چپ خود می کشد که ایت امر موجب اختلال بین دو نیمکره مغز و در نتیجه عملکرد طبیعی مغز انسان می گردد.دانشمندان پی برده اند که درختان به سبب رهاسازی مواد شبیه فیتونسید می توانند تعادل بین دو نیمکره مغز را به خوبی برقرار ساخته و حالت طبیعی و آرام بخشی را به انسان ارزانی دارند.بنابراین نقش آرامبخشی درختان و فضای سبز به خوبی نمایان می گردد.

۵)تعدیل آب و هوا:

درختان با تعریق و تعرق خود نقش حساسی در کاهش دمای میکروکلیما و افزایش رطوبت نسبی هوا ایفا می کنند.دمای یک هکتار فضای سبز در مرداد ماه تا ۵/۴ درجه کمتر از فضای مجاور خالی از درخت است.و به همین نحو رطوبت نسبی درون یک فضای سبز تا۱۱% بیش از محیط خارج اندازه گیری شده است.با تعدیل دو پارامتر یاد شده ،فضای سبز، میکروکلیمایی به وجود می آورد که آسایش فیزیکی مناسبی برای زیست انسان در پی دارد.

۶) موثر در کاهش آلودگی صدا:

در حالی که آلودگی هوای تهران یا آلودگی جویهای سیاه رنگ و گندیده قابل رؤیت می باشد،بسیاری از شهروندان تهرانی جنجال هیاهوی اطراف خود را آگاهانه یا ناخودآگاهانه نادیده گرفته و آن را جزئی تفکیک ناپذیر از زندگی شهری می دانند. صدای گوش خراش فروشندگان دوره گرد با بلندگو، موتورسواران با سروصدا در هر ساعت از روز،اتومبیلها با اگزوز ناقص و بوق زدنهای بی مورد،مته های مختلف جهت کندن و لوله گذاری و با آسفالت خیابانها ، صدای بلندگوهای گوناگون ، فضای شهررا با آلودگی صوتی ،آلوده می سازند.

باید توجه کرد که عادت به نوعی آلودگی دلیل برمصونیت در مقابل آن نیست بلکه عادت به معنای کاهلی ، و هرچه بیشتر مستهلک شدن و غرق شدن در آلودگی است.اخطاریه اتحادیه پزشکان مبنی برآلودگی صوتی را باید جدی تلقی کرد. هرصدای نا خواسته ای که به گوش انسان برسد آلودگی صوتی محسوب می شود و حتی صدای موسیقی ملایمی که به طور نا خواسته از خانه همسایه به گوش برسد آلودگی صوتی به حساب می آید زیرا خود مخل آسایش فرد است.عکس العمل انسان در برابر صدا بستگی به عوامل ذهنی مثل شدت صدا ، فرکانس صدا و به عوامل عینی مانند مقبولیت یا عدم مقبولیت فرستنده صدا دارد.صداهای ملایم عکس العملهای خاصی را در انسان پدید می آورد هنگامی که شدت صدا به ۷۰ یا ۸۰ دسی بل می رسد تأ ثیرات سر وصدا می تواند ایجاد کری موقتی یا دائمی کند،و آن در حالی است که سلولهای گیرنده گوش به طور شدیدی در معرض صدا قرار گیرند.این تأثیرات بر انسان به طور مستقیم صورت می گیرد.تآثیرات غیر مستقیم صدای ناخواسته بر انسان غیر قابل لمس است.بی خوابی ،پاره شدن افکار ،کم حوصلگی ،عصبی بودن ، بروز بیماریهای روانی ، از عوارض صداهای ناخواسته است.

سبک شدن خواب ـ کاهش زمان خواب عمیق که جزء آلودگیهای ناخودآگاه هستند.کاهش مدت رویا ـ پریدن از خواب بر اثر صداهای ناهنجار که آلودگی آگاه شمرده می شوند.واکنشهای فوق به وسیله آلودگی صوتی معادل ۴۰-۵۰ دسی بل ایجاد می شود و حاصل این واکنشها بدون تردید ، کاهش بازده قدرت فکری و جسمی را در پی دارد.

• به علاوه واکنشهای اعصاب گیاهی انسان نیز به نسبت آلودگی متفاوت است:

۱) کاهش ضربان قلب و ناراحتی در آهنگ قلب و چرخه خون(افزایش احتمال سکته قلبی

۲) واکنشهای ناشی از فشار عصبی،در نتیجه تولید بیش از حد هورمون فرار آدرنالین و هورمون حمله آدرنالین می گیرد.

۳( دگرگونی آهنگ تنفس و نبض

۴(کاهش گرمای پوست

۵( کاهش واکنش مقاوم به صوت

۶)تنگی عروق

۷( اختلال در نظم متابولیسم بدن

۸( آلودگی صوتی غیرقابل تحمل که خود موجب انحراف سیستم اعصاب گیاهی و حرکتی شده که در نتیجه این اختلال بر کل بدن مؤثر است.این جریان موجب بروز یک سلسله واکنشهای احساسی می گردد.مانند اختلال در حرکت معده پیدایش تومور در معده و روده ، درد اعضاء درونی به صورت کنش و پیچش.

• رابطه بین سروصدا و سرطان:

براساس تازه ترین مطالعات انجام شده توسط پژوهشگران فرانسوی ، بین سر و صدا و بیماری سرطان در انسان رابطه ای نزدیک وجود دارد.این مطالعات جدید و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله فرانسوی(پاری ماچ) درج شده است.در آنجا آمده است:سروصدای شدید و تکرار آن باعث تضعیف عمومی مصونیت بدن انسان و در نتیجه تضعیف مقاومت وی در مقابل بیماریهای خطرناک می شود. بر اساس این مطالعات ، سروصدای زیاد بر ساختار هورمونهای بدن انسان تأثیر منفی می گذارد و باعث اخلال در کار آنها و سپس سرطان هورمون می شود.

• نقش گیاهان در کاهش آلودگی صدا:

امروزه دانشمندان ثابت کرده اند که درختان و درختچه های می توانند در کاهش آلودگی صدا مؤثر باشند اگرچه خود صدا ممکن است رشد گیاه را به مخاطره می اندازد. کاهش رشدی در حدود۴۱% دریک مزرعه توتون که در معرض صدای شدید قرار گرفته ، دیده شده است. به هر حال کیفیت کاهش صدا در درختان و درختچه های مختلف برحسب اندازه برگ ، تراکم شاخ و برگ ، نوع و بلندی درخت تفاوت دارد.

با آزمایشهایی که به عمل آمده دیده شده که درختان و فضای سبزی که درحاشیه خیابانها ایجاد شده است اثرکاهندگی بیشتری نسبت به دیوارهای صداگیرپیش ساخته و مصالح ساختمانی دارند.با این حساب نقش فضای سبز در کاهش آلودگی صوتی و کاهش هزینه های ساختمانی (دوجداره شدن پنجره ها و دیوارهای بلند) و زیبایی شهر کاملاً مشخص می شود.

تهیه انواع خاکهای باغبانی

در گل کاری وسبزی کاری از خاک های بسیار حاصلخیز و غنی از مواد غذایی استفاده می شود که می توان آنها را طی مراحل تهیه نمود. از مهم ترین انواع خاک های باغبانی خاک برگ، خاک چمن، خاک کوش، خاک باغچه و خاک زباله و کمپوست است.

۱ – خاک برگ :

برای تهیه خاک برگ در فصل پاییز برگ ها را در داخل چاله ای به عمق حدود یک متر می ریرند. به منظور تجزیه سریعتر برگ ها، به همراه آب، مقادیری آهک، کود شیمیایی، ادرار چهار پایان نیز اضافه می شود و با غلتک آن ها را فشرده می کنند و سپس روی آن را با خاک می پوشانند.

پس از ۴-۳ ماه توده را به هم می زنند و آب به آن اضافه می کنند و آن را غلتک می زند. این کار در طول یک سال ۳ یا ۴ بار تکرار می شود. در نتیجه برگ ها پوسیده و مقدار زیادی هوموس تولید می شود. خاک برگ چون از نظر مواد غذایی نسبتاً ضعیف است لذا با انواع خاک ها مخلوط شده و با جذب رطوب بیشتر و پوک کردن خاک شرایط مناسبی فراهم می کند.

۲ – خاک چمن :

برای ساختن خاک چمن، چمن ها را به صورت مکعب مستطیل جدا نموده ، آن ها را طوری روی یکدیگر قرار می دهند که قسمت های سبز چمن روی یکدیگر و قسمت های ریشه نیز روی هم قرار گیرند. سپس روی آن آب و کود شیمیایی یا ادرار چهارپایان اضافه می کنند. طی یک سال (۴-۳ بار هم می زنند) مقادیر متنابهی هوموس به دست می آید که در گل کاری کاربرد دارد.

۳ – خاک کوش :

مخلوطی از خاک برگ و کود حیوانی که به تدریج پوسیده و حرارت خود را از دست داده باشد «خاک کوش» گفته می شود. این خاک هم در گل کاری کاربرد دارد.

۴ – خاک زباله «کمپوست» :

زباله منازل که معمولاً حاوی پوست میوه جات و سبزیجات و باقیمانده غذاها می باشد، را جمع آوری نموده با ماسه مخلوط کرده و در محل انباشته نموده و هر چند هفته یکبار زبر و رو نموده و به آن ادرار چهارپایان اضافه می شود. پس از یک سال مواد موجود در آن پوسیده شده و خاک بسیار قوی و حاصلخیز به دست خواهد آمد. این خاک هم در سبزی کاری و گل کاری مورد استفاده قرار می گیرد.

۵ – خاک باغچه :

خاک باغچه، به دلیل کشت سالانه گیاهان در آن و اضافه کردن کود حیوانی از نظر هوموس بسیار غنی است. اگر به خاک باغچه کمی ماسه افزوده شود خاک از نظر بافت نیز سبک شده درجه مرغوبیتش بالا می رود. این خاک هم در گل کاری و سبزی کاری استفاده می شود.

انواع روش های کوپاشی

پخش یکنواخت کود در سطح خاک (پخش سطحی):

این روش برای مقادیر زیاد کود بکار می رود، غالبا بوسیله ماشین آلات قبل از کشت گیاه به خاک اضافه و توسط دیسک یا شخم با خاک مخلوط می شود. خصوصیات این روش عبارتند از:

– مقادیر زیاد کودپاشی بدون خسارت به گیاه

– توسعه بیشتر ریشه درتمام عمق ریشه

-کاهش در هزینه کارگر و هزینه کودپاشی

کودپاشی موضعی:

در این روش کود را به صورت نواری در هنگام کشت گیاه در اطراف بذر می پاشند تا باعث سریع جوانه زدن بذرها گردد. کود را با فاصله چند سانتیمتری در اطراف بذر می پاشند تا املاح کودی منجر به بالا رفتن فشار اسمزی و درنتیجه کاهش جوانه زدن بذور نشود. البته پاشیدن کود در اطراف بذر بستگی به نحوه ریشه دادن گیاه دارد. برای اغلب گیاهان کود را در اطراف و غالبا پایین‌تر از سطح بذر قرار می دهند. خصوصیات این روش عبارتند از:

– تحریک رشد سریع‌تر بذر و گیاه

– افزایش مقاومت به آفات و بیماریهای گیاهی

– رقابت بهتر با علفهای هرز (کود بیشتر در معرض استفاده ریشه گیاه اصلی خواهد بود).

– بدست آوردن محصول به موقع و زودرس

کودپاشی سرک :

در این روش پس از روئیدن گیاه، کود را در سطح خاک با توجه به رطوبت سطحی خاک پخش می‌کنند. خصوصیات این روش عبارتند از:

– این روش درمورد کودپاشی مرتع، غلات، چراگاهها و چمنزارها بسیار متداول می باشد.

– تامین نیاز گیاه در زمان لازم و تاثیر بیشتر در مراحل رشد گیاه

کودپاشی نواری:

در این روش پس از روئیدن گیاه، کود را در امتداد خطوطی یا در فواصل خطوط کشت به خاک اضافه می‌کنند. کود نیتروژنه غالبا به این طریق مصرف می‌گردد تا از تلف شدن آن قبل از رسیدن گیاه به مرحله حداکثر نیاز به کود نیتروژنه جلوگیری شود.

*کودپاشی از طریق آب آبیاری:

کود دادن همراه با آب آبیاری انجام می شود. خصوصیات این روش عبارتند از:

– کاهش هزینه کودپاشی

– اطمینان از پخش یکنواخت کود

– درصورت عدم مدیریت صحیح، افزایش آبشویی عناصرغذایی

محلول پاشی (برگ پاشی) :

محلول پاشی کود بر روی اندامهای هوایی گیاه به منظور تامین بهتر عناصرغذایی در کوتاه مدت انجام می‌شود. خصوصیات این روش عبارتند از:

– باید غلظت محلول کودی با دقت انتخاب شود تا از صدمه زدن به گیاه جلوگیری شود.

– برای عناصر کم مصرف مانند آهن و روی قابل استفاده است.

چمن

گیاهی است تک لپه ای ( مونوکوتیلدون ) از تیره گرامینه ها و جزء نباتات دائمی یک یا چند ساله محسوب می شود . این گیاه انتشار جهانی داشته و تحت شرایط آب و هوایی گوناگون از نواحی استوایی تا نواحی قطبی می روید. مرکز رویش چمن در قسمت طوقه ، نزدیک خاک است و این مرکز رویشی پایین به گونه ای است که کار چمن زنی را آسان می کند و از این رهگذر هیچگونه آسیبی به مریستم انتهایی گیاه وارد نمی شود و نیز قدم زدن روی آن تقریباً‌ بدون عارضه بوده و حتی در مقابل پاخوری ولگد کوب شدن نیز مقاومت نشان داده و آنچنان آسیبی به چمن وارد نمی شود .

گیاه چمن دارای سیستم ریشه ای از نوع افشان بوده و به طوری که از ریشه های اصلی گیاه ریشه های فرعی زیاد منشعب می گردند. چمن در میان گیاهان زینتی آسیب پذیر ترین آنها نسبت به کمبود آب به شمار می رود و این به دلیل حجم کم سیستم ریشه ای چمن می باشد .

به هر حال این گیاه به دلیل داشتن بافت برگی متراکم و پوشاننده بهترین پوشش برای زمین های ورزشی بخصوص زمین فوتبال محسوب می گردد.

ویژگیها و شرایط چمن خوب

قابلیت پا خوری و استقامت

سازگاری با شرایط آب و هوا و چهار فصل بودن

دوام ، طول عمر و قدرت تحمل چیده شدن در دفعات و رشد مناسب

ظرافت ، لطافت و سرسبزی برگها ، بافت و رنگ خوب در فصلهای مختلف

دارا بودن ساقه کوتاه با قدرت پنجه زنی زیاد و سرعت جوانه زدن

عاری بودن از کچلی ،‌علفهای هرز ، آفات و بیماریها

مقاوم به خشکی ، سرما و گرما و شوری خاک و سایه

چمنهای فصل گرم : به درجه حرارت بالا مقاوم بوده و رشد بهینه آنها در نور کامل خورشید و درجه حرارت ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتیگراد است .

چمنهای فصل سرد:در آب و هوای خنک خوب رشد می کنند ، به گرمای زیاد مقام نیستنددرجه حرارت مناسب آنها ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است .

چگونگی ایجاد سیستم زهکش فنی :

در خاکهایی که خاصیت زهکشی مناسب نداشته باشند بطور مصنوعی اقدام به ایجاد سیستم زهکشی می گردد برای اینکار ابتدا عملیات خاکبرداری در منطقه مورد نظر صورت می گیرد .

عمق عملیات خاکبرداری معمولاً بین ۸۰-۷۰ سانتیمتر خواهد بود . زمین مربوطه پس از انجام خاکبرداری بایستی کاملاً از نظر توپوگرافی (پست و بلندیها) مسطح و یکنواخت باشد . در این مراحله عملیات حفر کانالهای اصلی و فرعی صورت می گیرد، شیب لازم برای هدایت آب به بیرون از سیستم بایستی در نظر گرفته شود ، معمولاً‌ برای حصول نتیجه مطلوب در انتخاب جنس کانالها از بتن سیمانی یا لوله های پلی اتیلین استفاده می شود . برای سهولت خروج آب از سیستم ، کانالهای اصلی و فرعی تعبیه شده به یک سیستم خروجی نهایی منتهی می گردند و بدین ترتیب آب مورد نیاز گیاه پس از قرار گرفتن در دسترس سیستم ریشه ای و مشروب کردن ریشه ها ( مازاد آب بصورت زه آب) ازمنطقه ریشه ها به پایین نفوذ کرده ( طبقات زهکش ،‌آب را تدریجاً نفوذ داده و به پایین منتقل می کنند) و از سیستم به بیرون از محوطه زمین چمن منتقل می شود .

مرحله بعدی در ایجاد سیستم ، استفاده از سنگهای رودخانه ای بصورت قلوه سنگها و ایجاد طبقه بلوکاژ است معمولاً ایجاد طبقه در ۲ یا ۳ ردیف صورت می گیرد و عمل آن نیز به ۳۵-۲۵ سانتیمتر می رسد . در ایجاد این طبقه نهایت دقت در عملیات اجرایی بایستی صورت گیرد تا حالت تثبیت ایجاد گردد و از مشکلات بعدی جلوگیری شود برای اینکار زدن غلتک ضروری است .

مرحله نهایی عملیات ، تشکیل طبقه فوقانی طبقه بلوکاژ ، یعنی استفاده از شن های ریز و درشت است که نقش فیلتر بین طبقات بلوکاژ و خاک بستر را دارند و از مسدود شدن فضاهای خالی بین طبقه بلوکاژ (خلل و فرج ایجاد شد) جلوگیری کرده و نفوذ‌ آب به طبقه زیرین را تسهیل می نمایند . عمق این طبقه نیز ۱۵-۱۰ سانتیمتر خواهد . بعد از ایجاد سیستم زهکشی ، مهمترین قسمت زیرسازی بستر چمن ،‌انتخاب نوع خاک زیر بستر چمن و ایجاد این طبقه است . چرا که بستر اصلی چمن همان خاک محسوب می شود و هر چقدر در انتخاب ،‌ظرافت بخرج داده شود موفقیت به همان اندازه بالا خواهد بود خاک انتخابی بایستی از نظر مواد آلیـ معدنی غنی باشد تا شرایط مطلوب برای رشد و نمو گیاه را فراهم نماید.

در انتخاب خاک بستر از نوع خاکهای رسی ( قطر ذرات کمتراز ۰۰۲/۰ میلی متر ) با ترکیب خاک ـ ماسه ( قطر ذرات ۰۲/۰ تا ۰۰۲/۰ میلی متر استفاده می‌شود .

این نوع خاک ها با توجه به بافت آنها مستحکم بوده و با سادگی قابل گسست نیستند و ساختمانشان زود پاشیده نمی شوند . بنابراین برای بستر چمن (مخصوصاً در زمین های فوتبال) اهمیت خاصی پیدا می کنند .

عملیات غنی سازی ( حاصلخیز نمودن )‌خاک حتماً بایستی صورت گیرد . اینکار بوسیله کودهای آلی ( حیوانی ) خاک برگ ـ مواد هوموسی ،‌کمپوست و … صورت می گیرد.

در انتخاب نوع خاک ( رس و ماسه ریز ) باید دقت شود که خاک انتخابی عاری از هر گونه آلودگی به مواد آهکی و مواد نمکی و بذر و علفهای هرز و عوامل بیماریزا و غیره باشد . برای این منظور میتوان از طریق آزمایشگاههای تست خاک ،‌به میزان املاح محلول در خاک ( Al,Ca,Na…) پی برد .

عمق طبقه خاک زیر بستر معمولاً ۲۵-۲۰ سانتیمتر خواهد بود.

عملیات بعدی در انجام مراحل آماده سازی بستر زیرین چمن شامل ، ماله کشی روی خاک مورد نظر ، تسطیح خاک حالت تراز بستر و همچنین شیب بندی و نهایتاً زدن غلتک برای کوبیدن خاک خواهد بود . در شکل زیر نیمرخ ۱۰ سانتیمتری پروفیل سیستم زهکشی فنی نشان داده می شود :

و هر چقدر این زیر ساخت محکم و سنگین باشد چمن عمر و دوام بیشتری خواهد داشت مخصوصاً‌ در نقاط شیبدار و قابل شستشو برای دستیابی به خاک مناسب از نقطه نظر بافت مطلوب و زهکشی و PH بایستی مقدار معینی از مواد افزودنی به آنها اضافه نمود ، همچنین خاک چمن باید عاری از علف های هرز (نوع خطر ناک ) باشد و برای حل این مشکل پیش از اقدام به کاشت چمن بایستی تمام علفهای هرز و اندام هایی مثل ریزوم و استولون و غده و پیاز را که مربوط به این گیاهان است ، منهدم از خاک منطقه چمنکاری خارج نمود . در مورد بذر آنها اینکار قبل از مراحل تشکیل بذر گیاهان هرز صورت می گیرد . در بحث های بعدی مفصلاً به موضوع کنترل علفهای هرز پرداخته خواهد شد .

کاشت چمن :

کاشت چمن به چهار طریق قابل اجرا است :

۱ـ کاشت بذر چمن سنتی

بعد از آماده سازی زمین مثل حمل و پخش خاک و انجام عملیات ماله کشی ( برای تسطیح خاک بستر) و ایجاد تراز زمین و غلتک زنی ( برای کوبیدن و محکم کردن خاک بستر ) بستر برای پاشیدن بذر چمن آماده شده و کاشت صورت می گیرد.

در کشور ما بذر پاشی به روش سنتی و دست پاش انجام می گیرد البته لازم و ضروری است که کاشت بذر و چمن در روزهای بدون باد صورت گیرد تا نتیجه مطلوب حاصل گردد ، و نهایتاً نیاز به عملیات کلی واکاری نباشد.

برای انجام عملیات کاشت بذر چمن ، ابتدا بذرها به نحو توصیه شده و به مقدار کافی بایستی در همه جای زمین افشانده شود ، در غیر اینصورت چمن به حالت ناهمگن و غیر یکنواخت سبز خواهد شد مقدار بذر مصرفی نیز بستگی به درشتی و ریزی بذر دارد از ۶۰-۳۰ گرم در متر مربع فرق خواهد کرد . البته کار بذر پاشی را میتوان با ماشینهای سانتریفوژ نیز انجام داد که فعلاً در کشور ما کاربردی ندارد .

به هنگام استفاده از این ماشین یا دیگر وسایل مکانیکی بهتر است بذرها را با موادی مانند ماسه یا خاک نرم مخلوط نمود و سپس اقدام به کاشت کرد.

برای اینکار نخست تمام بذر را به دو قسمت مساوی تقسیم می کنیم قسمت اول را در جهت معینی پخش می کنیم و سپس قسمت دوم بذر را عمود بر حالت قبلی می افشانیم . در کشور ما معمولاً بعد از این مرحله برای تثبیت بذر غلتک زده می شود برای حفظ رطوبت بذر می توان لایه ای از مواد آلی مالچ سبک و عاری از بذر علفهای هرز ( کود دامی پوسیده و خاک برگ الک شده ) به ضخامت ۵/۱-۱ سانتیمتر بر سطح بستر کاشت گسترانید.

در هنگام آبیاری که برای نخستین بار صورت می گیرد بهتر است مدت زمانی را که طول می کشد تا آب به عمق ۳۰-۲۰ سانتیمتری نفوذ کند یاداشت شود تا برای آبیاری های بعدی ، برای همان زمان یادداشت شده اقدام گردد . هم اکنون در پارکهای بزرگ و زمین های ورزشی از سیستم آبیاری اتوماتیک استفاده می شود.

چمن زن :

نمونه‌هایی از چمن زن های برقی ، موتوری، تراکتوری که امروزه کاربردشان زیاد است در شکلهای زیر آماده است .

هر قدر چمن بیشتر کوتاه شود تناوب چمن زنی و مدت زمان آبیاری نیز بیشتر می شود پیرایش چمن در فاصله های زمانی کوتاه گرچه کاری دشوار است اما دستاوردهای ارزشمندی داردکه از آن جمله است

مقاومت در برابر پا خوردگی و همچنین خاصیت خودترمیمی چمن ) در بحث عملکرد چمن ، با انجام عمل پیرایش و هرس بر روی آن ، افزایش دوره رشدو مقاومت آن نسبت به عوامل گوناگون مد نظر است که نهایتاً بر روی طول دوره‌ عمر گیاه تأثیر فوق العاده ای خواهد گذاشت .

در احداث زمین فوتبال انتخاب نوع چمن ( واریته مخصوص ) بسیار مهم و حائز اهمیت است .

در این مورد خاص سنخیت نوع چمن بکار رفته در فضای ورزشی کاملا لازم است و بنابراین بایستی از چمنی استفاده نمود که در طول مدت زمان لازم، ‌نتیجه مطلوب را حاصل نماید.( قابلیت بهربرداری در تمامی فصول سال را نیز داراباشد)

دستور العمل اجرایی به شیوه علمی و اصولی حفظ و نگهداری چمن زمین فوتبال در دوره‌رشد و بهره برداری از آن :

چمن جز نباتات گیاهان بسیار ظریف و حساس است و جلوه و زیبایی آن (از نظر صفات کمی و کیفی ) مستلزم وقت و هزینه است که برای حفظ و نگهداری آن صرف می شود و نکته مهم این که دقت در حفاظت چمن و همچنین استفاده اصولی و علمی از این پوشش سبز و دوام و کاربری مفید آن در طول دوره حیات نقش اساسی دارد به طوری که هر چه قدر استفاده از زمین چمن اصولی تر انجام پذیرد، طول عمر چمن ( دوره بقاء ) و رشد آن نیز طولانی و دائمی خواهد بود.

آبیاری چمن

اولین گام در حفظ و نگهداری چمن آبیاری است . آن هم آبیاری اصولی چمن که بسیار حائز اهمیت است . آبیاری معمولاً‌ در طول شبانه روز ( بسته به نیاز آبی گیاه و شرایط خاص منطقه ) متفاوت خواهد بود . و ممکن است در اوایل و یا اواخر ساعات روز انجام گیرد . از آبیاری در زیر تابش آفتاب ( مخصوصاً تابش عمودی ) حتی الامکان باید خودداری کرد . عمق آبیاری نیز مهم است و حتماً بایستی کاملاً عمقی باشد نه سطحی ، میزان آبیاری نیز بر حسب درجه حرارت رطوبت نسبی و فاصله بارندگی ها و گونه چمن متفاوت خواهد بود.

استفاده از حاصل خیز کننده های خاک

(نیترات – فسفات – سولفات)

این حاصلخیز گننده ها به صورت کودهای آلی و طبیعی ( دامی ) و کودهای معدنی و مصنوعی ( شیمیایی ) به زمین داده می شود. انجام عملیات حاصلخیزی توسط کودها ( کوددهی ) بایستی زیر نظر کارشناس و فرد متخصص در امور مربوطه صورت پذیرد تا نتایج سوء و زیان بار به وجود نیاید.

استفاده از سموم دفع آ‏فات نباتی و امراض

به طور مثال طعمه پاشی برای مبارزه با آبدزدک ، اجرای عملیات در این مرحله مستلزم نظارت فرد متخصص بوده و اهمال کاری ممکن است خطرات زیان باری به وجود آورد .

مبارزه مکانیکی و کشیدن علفهای هرز چمن

این مرحله بسیار حائز اهمیت است و در یکنواختی ، رشد و پوشش سبز (چمن ) نقش زیادی دارد . به جرأت می توان گفت که مبارزه اصولی و دائمی با گیاهان هرز ، در طول دوره بقای پوشش اصلی تأثیر بسیار فراوان و مهم دارد در صورت مبارزه به موقع و اصولی با علفهای هرز می توان انواع آنها را محدود و کاملاً از بین برد و بدین ترتیب پوشش همگن و یک دست با عملکردی بالا به دست آورد .

هرس یا چین زدن چمن

این کار از ارتفاع معین و خاصی صورت می پذیرد . در جین زدن چمن ارتقاع متناسب ۵-۴ سانتی متر است و حتی الامکان بایدسعی شود که آن ارتفاع حفظ گردد . تیز یا کند بودن تیغه ماشین چمن زنی نیز در این مرحله دارای اهمیت خاصی است ، به طوری که هر قدر تیغه ماشین تیز تر باشد ، عملیات مربوط به چین زدن نیز اصولی ، با کیفیت بالاتر و در مدت زمان کوتاه تر صورت خواهد پذیرفت .

البته باید در نظر داشت که در اجرای عملیات هرس بایستی از نوع دستگاه چمن زن خاص زمینهای فوتبال استفاده کرد .

عملیات ترمیم

ممکن است در نقاطی از زمین بر اثر کنده شدن چمن و یا کوبیدگی ها مکرر ، نشاء ها از هم فاصله گرفته و یا کاملاً خالی گردد. در این صورت برای جلوگیری از توسعه این نقیصه که سطح قابل توجهی از زمین را در بر گرفته و زمین دچار کچلی می شود ، سریعاً‌ اقدام به عملیات ترمیم می نمایند. اجرای این مرحله با نظارت کامل کارشناس مربوط و متخصصین در این امر صورت می‌پذیرد.

انجام عملیات سیخک زنی یا چنگک زدن

گاهی اتفاق می افتد که در اثر استفاده مداوم و غیر اصولی از زمین لایه خاک زیر پوشش چمن کوبیده شده و حالت متراکم تر پیدا می کند . دراین حالت بر اثر عدم تبادلات گازهای هوا بین بخش ریشه ای گیاه و محیط بیرون ، صدمات جبران ناپذیری به گیاه وارد می شود . با اجرای این عملیات ، در راستای بهبود وضعیت زمین اقدام مناسبی صورت گرفته و تقریباً محیط از این نظر احیاء می‌گردد.

در اجرای این مرحله از مراحل حفظ و نگهداری ، استفاده از نظرها و تجارب کارشناسان مربوط به بخش فضای سبز و متخصصیّن امر اجتناب ناپذیراست.

توزیع یکنواخت و همگن

مخلوط خاک و کود بر روی پوشش سبز

برای نیل به تقویت پوشش و نهایتاً پیشگیری از صدمات گوناگون که ممکن است حاصل گردد لازم و ضروری است که این نوع توزیع مخلوط صورت پذیرد . اجرای این مرحله که در اواخر پاییز یا اوایل زمستان صورت می گیرد، از نقطه نظر دوام وطول دوره رشد و بقاء چمن بسیار حائز اهمیت است.

زدن غلتک

زدن غلتک نیمه سنگین در صورت احساس نیاز زمین کاملاً ضروری است . در نقاط خاصی که ممکن است چمن پف کرده و یا اینکه سطح ، در اثر کوبیدگی مداوم دچار پستی و بلندی شده باشد غلتک زده می شود این کار با نظر متخصص مربوط باید صورت گیرد.

در صورت مشاهده هر گونه آلودگی به بیماری یا امراض گوناگون سریعاً بایستی محل آلوده پاکسازی شده و از زمین خارج شود ،‌تا از گسترش آن در سایر قسمتهای سطح پوشش جلوگیری به عمل آید .

حتی الامکان سعی شود برای مدت یکسال بعد از بهره برداری زمین، از کفشهای مجاز ورزشی ( ته صاف و بدون استوک) برای انجام بازیها و تمرینها استفاده گردد . تا سطح زمین ( لایه رس زیر پوشش) حالت کوبیدگی لازم را پیدا کند همچنین نشاء ها به دوره‌خاصی از رشد (ریزوم زایی) برسند.

نکته آخر این که در استفاده از زمین چمن بایستی کاملاً اصولی و عملی رفتار نمود ، چرا که چمن جزء نباتات بوده و یک موجود زنده به حساب می آید ،‌افراط در استفاده و آن هم غیر اصولی ، صدمات جبران ناپذیری را به آن وارد می کند . برای استفاده اصولی از زمین ، می توان با تنظیم برنامه زمانی مشخص با حداکثر ۶ـ۵ ساعت در ۲ یا ۳ مرحله بازی یا تمرین در طول هفته اقدام نمود.

در اینجا بدلیل اهمیت ویژه انتخاب گونه چمن برای شرایط گوناگون به ضوابط انتخاب چمن می پردازیم .

ضوابط انتخاب انواع چمن در موقعیتهای مختلف خاکی و اقلیمی:

۱ـ چمن های مقاوم با شوری و آهکی خاک Loium

۲ـ چمن های ٍمقاوم و مناسب برای خاک های گچی

Cynosurus Cristantus

۳ـ چمن های مقاوم به خاکهای اسید

Festuca-Agrostis

۴ـ چمن های مناسب برای خاک های مرطوب و یا سنگین

Phleum-Poa-Festuca

۵ـ چمن های مقاوم و مناسب برای مناطق ساحلی

Festuca

۶ـ چمن های مناسب مناطق کوهستانی ( نسبتاً سرد)cool season turf grass

میوه کاری

درخت آلبالو یا Black cherry

نام علمی : Prunus cerasus و از خانواده Rosaceae می باشد.

آلبالو از نظر گیاه شناسی بسیار به گیلاس شبیه است. آلبالو بومی نواحی بین دریای خزر و دریای سیاه است که احتمالاً بذر آن توسط پرندگان به سایر نقاط از جمله اروپا برده شده است. مناطق عمده کشت آلبالو فرانسه، یوگسلاوی و آلمان می باشد.

گیاه شناسی :

آلبالو گیاهی خزان پذیر با برگهای لوزی بصورت متناوب روی شاخه قرار دارند. رنگ پوست آن قهوه ای روشن تا نقره ای است. آلبالو از نظر حجم در مقایسه با گیلاس جای کمتری را اشغال می کند.

ارتفاع درختان آلبالو ۴-۲ متر و ساقه بعضی از ارقام بسیار قابل انعطاف است و براحتی بدون آنکه شکسته شود خم می شود بهمین دلیل در چیدن میوه بعضی ارقام نیازی به نردبان نمی باشد و میتوان درخت را خم کرد و میوه آنرا چید. گل روی اسپورهای سـالهای قبل و همچنین روی شــاخه های ســال قبل هم تشکیل می شود. گلها بصورت ۵-۳ تایی در یک جوانه ظاهر و گلها دارای ۵ گلبرگ، ۵ کاسبرگ، پرچم و یک مادگی است. بر عکس گیلاس آلبالو خود بارور است و برای تلقیح نیازی به ارقام گرده افشان ندارد. گرده ‌آلبالو میتواند گل گیلاس را تلقیح کند.

گل آلبالو معمولاً دیرتر از سایر میوه های هسته دار باز می شود بهمین دلیل معمولاً با خطر سرمازدگی مواجه نمی شود. میوه آلبالو دارای دم بلند که بر اساس بلندی یا کوتاهی دم تقسیم بندی می شود و معمولاً ارقام دم کوتاه مرغوب ترند.

اقلیم :

نیاز سرمایی آلبالو بین ۱۶۰۰-۶۰۰ ساعت زیر ۷ درجه سانتیگراد می باشد. تابستان های خشک و خنک برای این درخت مناسب است. مقاومت به سرما در حد سیب است. ریشه آلبالو در برابر خاک مرطوب نسبت به گیلاس دارای مقاومت بیشتری است و ریشه آلبالو سطحی و تا حداکثر عمق ۵/۱ متر گسترش می یابد.

ازدیاد :

آلبالو به سه روش کاشت بذر، پاجوش و پیوند قابل ازدیاد است. آلبالوهای معمولی بیشتر بصورت پاجوش ازدیاد میگردد. ولی ارقام جدید آلبالو از قبیل آلبالو گیسی و آلبالو مجارستان (سیکانی مجی-اردی جوبیلیوم و بوترمو) با پیوند روی پایه آلبالو تلخ(محلب) ازدیاد می یابد و پیوند شکمی(T) در آلبالو معمول می باشد.

کاشت و تربیت درختان آلبالو :

فاصله کاشت در آلبالو ۵*۴ و یا ۵*۵ است. زمان انتقال نهال به زمین اصلی از پاییز و پس از ریزش برگها آغاز و تا قبل از باز شدن شکوفه ها در بهار ادامه دارد. درخت آلبالو معمولاً در خزانه دارای شاخه های جانبی است که در موقع کاشت باید این شاخه های جانبی را قطع کرد. آلبالو معمولاً سربرداری نمی شود و پس از سال دوم ۶-۵ شاخه در اطراف ساقه اصلی حفظ و بقیه حذف میگردد.

هرس :

هرس در آلبالوهای بارور مطرح نیست و به غیر از شاخه های شکسته شده و یا بیمار بقیه حفظ میگردد. میوه آلبالو روی شاخه های یکساله و اسپورها تشکیل میگردد. بهترین شاخکهای میوه ده روی شاخه های ۳-۲ ساله قرار دارد. هر چه از عمر این شاخکها میگذرد کم بارتر می شوند. عمر شاخکهای روی ساقه های افقی، بیشتر از شاخکها روی ساقه های عمودی است. پس از آنکه درخت آلبالو به حد رشد کامل و میوه دهی رسید هر ساله شاخه ها باید ۲۰-۱۰ سانتیمتر رشد داشته باشد تا خاصیت میوه دهی ادامه یابد.

آبیاری :

نیاز آبی آلبالو با گیلاس برابر است اگر چه مقاومت به خشکی در آلبالو بیشتر از گیلاس است.

برداشت :

محصول آلبالو را باید وقتی برداشت کرد که کاملاً رسیده باشد. رنگ میوه رسیده قرمز تیره است. زمان رسیدن میوه حدود ۹۰ روز پس از تمام گل درخت می باشد. متوسط وزن هر میوه ۶-۵ گرم و متوسط هر درخت ۳۰ کیلوگرم است. برداشت معمولاً با دست انجام می شود. آلبالو مصرف تازه خوری ندارد و بیش از ۹۵% آن به مصرف تهیه آب میوه، کمپوت، مربا و شربت می رسد.

کود و تغذیه :

بر طبق آزمایشاتی که در کشورهای مجارستان در باغهای آلبالو انجام شده است ازت و فسفر اثر کمی روی مواد غذایی موجود در برگهای آلبالو داشته اند. اما کودهای پتاسه بستگی خوب و مثبتی با پتاس محتوی برگها نشان داده اند. ولی منگنز نسبت منفی داشته است. اما به هر حال کودهای ازته و پتاسه اثر زیادی در تشکیل و تولید میوه داشته اند که افزایش تولید فقط با کودهای پتاسه بوده است. اثر مثبت پتاس و همچنین بطور نامحسوس (کمی) اثر ازت در جلوگیری از سرما زدگی گلهای آلبالو مشاهده گردیده است.

با توجه به آزمایشات فوق برنامه کلی مصرف کودهای شیمیایی در باغهای آلبالو به شرح ذیل می باشد.

ازت : حدود ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم در درختان جوان و ۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در درختان بالغ

پتاس : درختان جوان ۴۰ کیلوگرم و بارور حدود ۱۰۰ کیلوگرم و همچنین بـــر حسب ضرورت از کــودهای ریز مغزی نیز هر ساله باید استفاده نمود.

آفات مهم آلبالو در استان اصفهان :

مهمترین آفت آلبالو مگس گیلاس می باشد.

بیماریهای مهم آلبالو :

از مهمترین بیماریهای آلبالو در استان اصفهان شانکر باکتریایی درختان هسته دار و پوسیدگی آرمیلاریایی ریشه می باشند.

ســـطح کشت آلبالو در ایران ۱۰۶۰۷ هکتار که اکثراً در استانهای خراسان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و تهران کشت گردیده است. سطح کشت آلبالو در استان اصفهان ۸/۷۵۱ هکتار (۸/۱۵۱ هکتار نهال و ۶۰۰ هکتار بارور) با متوسط عملکرد ۵۲۴۲ کیلوگرم در هکتار می باشد. مناطق عمده تولید آلبالو در استان اصفهان شهرستانهای نجف آباد، خمینی شهر، سمیرم، شهرضا و اصفهان می باشند

درخت گردو

چگونگی پرورش گردو:

گردو درختی بزرگ وگسترده است.وبیشتر از هر درخت دیگر به نور نیاز دارد.گردو در سن بلوغ میوه میدهد.ودر قسمتهایی از درخت که نور بیشتری می تابد از باردهی بهتری برخوردار است.ودر قسمتهای داخلی که نور به آن نمی تابد گردوها ریز وکوچک میشوند.درختان گردو باید طوری کاشته شوند که فاصله بین آنها کمتر از ۱۰متر نباشد.چون این درخت تاج بزرگی دارد بعد از چند سال که از رشد آن گذشت شاخه ها مزاحم همدیگر میشوند وشاخ وبرگشان در هم می پیچد که باعث ریزش برگهای درخت میشود.مواردی مثل نوع نهال کیفیت خاک وهمین طور اقلیم آب و هوایی محیط کشت برای این درخت اهمیت زیادی دارد.اصولا گردو در مناطق سرد و معتدل رشد خوبی دارد.کاشت درخت گردو وتکثر آن از طریق بذر گردو صورت میگیرد.وباید در دو سالگی به وسیله پیوند وصله ای پیوند زده شوند.تا حاصل باغ گردو یکدست شود.بعد از آنکه گردو کاشته شدوشروع به رشد کرد.(به اندازه ای رسید که بتوان آن را جابجا کرد )نهال گردورا با ریشه از خاک در آورده ودرچاله های عمیق حفر شده در زمینی که خاکش از نظر کود دهی آماده شده است کاشته میشود.وبا خاک اطرافش را می پوشانند.تا برای آبیاری درخت مشکلی پیش نیاید.بهترین فصل کاشت درخت گردو اوایل بهار است .در کاشت درخت گردو باید دقت کرد که درخت ۲۰-۳۰ سانتیمتر بالاتر از کف جوی کاشته شود.تا در آینده به بیماری آب سیاه مبتلا نشود.در احداث باغهای جدید باید سعی کرد حتما از نهال پیوندی استفاده شود.

خاک مناسب کاشت نهال گردو:

در چاله هایی که نهال گردو در آنها کاشته میشود بایستی بعداز حفر چاله. خاک آن را از انواع کودهای حیوانی و شیمیایی غنی کرد.هر چه عمق وقطر چاله ها بیشتر باشد بهتر است.اما معمولا باید چاله هایی به عمق وقطر ۱-۲متر حفر کرد.وخاک مناسب وغنی شده داخل آن ریخت.بهتر است این کار چند ماه یا سال قبل ازکاشت نهال گردو در آن صورت گیرد.بعد از کاشت نهال گردو در چاله ها میتوانیم .در فصل بهار وتابستان سطح خاک اطراف نهال درخت گردورا با برگهای پوسیده یا باقی مانده گیاهان مانند کاه وکلش گندم بپوشانیم. تا از تبخیر و هدر رفتن آب جلوگیری کنیم وخاک پای طوقه اصلاح شود.

هرس گیاهان فضای سبز

شمشاد-۱

نام علمی : Buxus sempervirens

زمان هرس: بهار، پاییز

________________________________________

۲- جوالدوزک

نام علمی : Catalpa speciosa

زمان هرس: آخر تابستان،زمستان

________________________________________

۳- سدر

نام علمی : Cedrus

زمان هرس:تابستان

________________________________________

۴- ارغوان

نام علمی : Cercis

زمان هرس:زمستان

نحوه هرس: هرس این درخت بسته به نوع فرم آن می تواند بدون هرس و تنها با قطع اجباری شاخه های خشک به صورت گلدانی و باز باشد و یا با هرس شاخه زنی می توان تاج آن را انبوه و کروی ساخت.

________________________________________

۵- افرا

نام علمی : Acer

زمان هرس:زمستان

________________________________________

۶- عرعر

نام علمی : Aillanthus

زمان هرس: زمستان،تابستان

________________________________________

۷- ابریشم

نام علمی : Albizzia

زمان هرس: بهار

________________________________________

۸- زرشک

نام علمی : Berberis

زمان هرس:زمستان،تابستان

________________________________________

۹- دم موشی

نام علمی : Buddleia davidii

زمان هرس:اواخر زمستان

نحوه هرس: یا شاخه اصلی را در زمستان از قسمت های داخلی حذف نمود(هرس نسبتا شدید)تا گیاه تحریک به رشد دوباره گردد.

________________________________________

۱۰- به ژاپنی

نام علمی : Chaenomeles

زمان هرس:تابستان،زمستان

________________________________________

۱۱- شبه سرو

نام علمی : Chamaecyparis lawsoniana

زمان هرس:تابستان

________________________________________

۱۲- گل یخ

نام علمی : Chimonanthus praecox

زمان هرس:بهار ، تابستان

________________________________________

۱۳- درخت پر

نام علمی : Cotinus coggyria

زمان هرس:تابستان

________________________________________

۱۴- شیر خشت

نام علمی : Cotoneaster

زمان هرس:بهار،تابستان،زمستان

________________________________________

۱۵- سرو

نام علمی : Cupressus

زمان هرس:بهار و تابستان

________________________________________

۱۶- گل طاووسی

نام علمی : Cytisus

زمان هرس:بهار

________________________________________

۱۷- یاس زرد

نام علمی : Forsythia

زمان هرس:بهار

________________________________________

۱۸- زبان گنجشک

نام علمی : Franinus

زمان هرس:زمستان

________________________________________

۱۹- لیلکی

نام علمی : Gleditsia

زمان هرس:زمستان

________________________________________

۲۰- ختمی درختی

نام علمی : Hibiscus syriacus

زمان هرس:بهار،تایستان و پاییز

________________________________________

۲۱- یاسمن

نام علمی : Jasminum officinal

زمان هرس:بهار ،تابستان

نحوه هرس: در بهار و تابستان بر حسب زمان گلدهی باید بعد از اتمام دوره گلدهی نسبت به حذف شاخه های ضعیف اقدام نمود و شاخه های خیلی بلند را تا نیمه کوتاه نمود.

________________________________________

۲۲- سرو کوهی

نام علمی : Juniperus

زمان هرس:بهار ،تابستان

________________________________________

۲۳- برگ نو

نام علمی : Ligustrum

زمان هرس:زمستان ،بهار،تابستان

________________________________________

۲۴ – ماگنولیا

نام علمی : Magnolia

زمان هرس:تابستان

نحوه هرس: بهتر است تا جای ممکن به دلیل التیام زخمهای حاصل از هرس و کندی رشد درخت هرس نشوند ولی در صورت لزوم می توان نسبت به خذف شاخه های نابجا و یا شکسته اقدام کرد.

________________________________________

۲۵- زیتون تلخ

نام علمی : Melia

زمان هرس:تابستان

________________________________________

۲۶- توت

نام علمی : Morus spp

زمان هرس:زمستان ،تابستان

________________________________________

۲۷- خرزهره

نام علمی : Nerium oleander

زمان هرس:تابستان

________________________________________

۲۸- نرگس درختی

نام علمی : Philadelphus

زمان هرس:بهار،تابستان،پاییز

نحوه هرس: این درختچه معمولا نیازی به هرس چندانی ندارد و تنها باید هر سه یا چهار سال یکبار در اوائل بهار یا پاییز تعدادی از ساقه های خیلی مسن را از قاعده قطع کنیم.همچنین هرس پنسمان یا چیدن نوک شاخه های تازه روئیده در تابستان باعث جلوگیری از حجیم شدن تاج شده و آنرا متراکم تر می سازد.

________________________________________

۲۹- نوئل

نام علمی : Picea

زمان هرس:بهار ،تابستان

________________________________________

۳۰-کاج

نام علمی : Pinus spp

زمان هرس:بهار

________________________________________

۳۱- چنار

نام علمی : Platamus spp

زمان هرس:تابستان ،زمستان

________________________________________

۳۲- صنوبر

نام علمی : Populus spp

زمان هرس:تابستان

________________________________________

۳۳- پیراکانتا

نام علمی : Pyracantha spp

زمان هرس:تابستان ،آخر زمستان

________________________________________

۳۴- بلوط

نام علمی : Quercus spp

زمان هرس:تابستان،زمستان

________________________________________

۳۵- سماق

نام علمی : Rhus

زمان هرس:زمستان

________________________________________

۳۶- اقاقیا

نام علمی : Robinia

زمان هرس:تابستان،زمستان

________________________________________

۳۷- بید

نام علمی : Salix spp

زمان هرس:زمستان،تابستان

________________________________________

۳۸- اسپیره

نام علمی : Spirea

زمان هرس:بهار

________________________________________

۳۹- سرو خمره ای

نام علمی : Thuja

زمان هرس:بهار،تابستان،پاییز

________________________________________

۴۰- نارون

نام علمی : Ulmus spp

زمان هرس:اواخر تابستان ،زمستان

________________________________________

۴۱- بداغ

نام علمی : Viburnum spp

زمان هرس:بهار،اواسط تابستان

________________________________________

۴۲- مروارید درختی

نام علمی : Symphoricarpus

زمان هرس:اوائل بهار

________________________________________

۴۳- گز

نام علمی : Tamarix spp

زمان هرس:بهار ،تابستان

________________________________________

۴۴- سرخدار

نام علمی : Taxus spp

زمان هرس:اواخر بهار،تابستان

خاک شناسی

دید کلی

خاک‌ها مخلوطی از مواد معدنی و آلی می‌باشند که از تجزیه و تخریب سنگ‌ها در نتیجه هوازدگی بوجود می‌آیند که البته نوع و ترکیب خاک‌ها در مناطق مختلف بر حسب شرایط ناحیه فرق می‌کند. مقدار آبی که خاک‌ها می‌توانند بخود جذب کنند. از نظر کشاورزی و همچنین در کارخانه‌های راه‌سازی و ساختمانی دارای اهمیت بسیاری است که البته این مقدار در درجه اول بستگی به اندازه دانه‌های خاک دارد.

هرچه دانه خاک ریزتر باشد، آب بیشتری را به خود جذب می‌کند که این خصوصیت برای کارهای ساختمان‌سازی مناسب نیست. بطور کلی خاک خوب و حد واسط از دانه‌های ریز و درشت تشکیل یافته است. تشکیل خاک‌ها به گذشت زمان ، مقاومت سنگ اولیه یا سنگ مادر ، آب و هوا ، فعالیت موجودات زنده و بالاخره توپوگرافی ناحیه‌ای که خاک در آن تشکیل می‌شود بستگی دارد.

عوامل موثر در تشکیل خاک

• سنگ‌های اولیه یا سنگ مادر :

کمیت و کیفیت خاک‌های حاصل از سنگ‌های مختلف اعم از سنگهای آذرین ، رسوبی و دگرگونی به کانی‌های تشکیل دهنده سنگ ، آب و هوا و عوامل دیگر بستگی دارد. خاک حاصل از تخریب کامل سیلیکاتهای دارای آلومینیوم و همچنین سنگهای فسفاتی از لحاظ صنعتی و کشاورزی ارزش زیادی دارد. در صورتیکه خاک‌هایی که از تخریب سنگ‌های دارای کانی‌های مقاوم (از قبیل کوارتز و غیره) در اثر تخریب شیمیایی پدید آمده‌اند و غالبا شنی و ماسه‌ای می‌باشند فاقد ارزش کشاورزی می‌باشند.

• ارگانیسم :

تمایز انواع خاک‌ها از نقطه نظر کشاورزی به نوع و مقدار مواد آلی (ازت و کربن) موجود در آن بستگی دارد. نیتروژن موجود در اتمسفر بطور مستقیم قابل استفاده برای گیاهان نمی‌باشد. بلکه ترکیبات نیتروژن‌دار لازم برای رشد گیاهان باید به شکل قابل حل در خاک وجود داشته باشد که این عمل در خاک‌ها بوسیله برخی از گیاهان و باکتری‌ها انجام می‌شود. خاک‌ها معمولا دارای یک نوع مواد آلی کربن‌دار تیره رنگی هستند که هوموس نامیده می‌شوند و از بقایای گیاهان بوجود می‌آید.

• زمان :

هر قدر مدت عمل تخریب کانی‌ها و سنگ‌ها بیشتر باشد عمل تخریب فیزیکی و شیمیایی کاملتر انجام می‌گیرد. زمان تخریب کامل بسته به نوع سنگ ، ساخت و بافت سنگ‌ها و نیز ترکیب و خاصیت تورق کانی‌ها متفاوت می‌باشد ولی بطور کلی سنگهای رسوبی خیلی زودتر تجزیه شده و به خاک تبدیل می‌شوند، در صورتیکه سنگهای آذرین مدت زمان بیشتری لازم دارند تا تجزیه کامل در آنها صورت گرفته و به خاک تبدیل گردند.

• آب و هوا :

وفور آب‌های نفوذی و عوامل آب و هوا از قبیل حرارت ، رطوبت و غیره در کیفیت خاک‌ها اثر بسزایی دارند. جریان آبهای جاری بخصوص در زمین‌های شیب‌دار موجب شستشوی خاک‌ها می‌شوند و با تکرار این عمل مقدار مواد معدنی و آلی بتدریج تقلیل می‌یابد. اثر تخریبی اتمسفر همانطور که قبلا بیان گردید روی برخی از کانی‌ها موثر و عمیق می‌باشد و هر قدر رطوبت همراه با حرارت زیادتر باشد شدت تخریب نیز بیشتر می‌گردد.

• توپوگرافی محل تشکیل خاک :

اگر محلی که خاک‌ها تشکیل می‌شوند دارای شیب تند باشد در نتیجه مواد تخریب شده ممکن است بوسیله آبهای جاری و یا عامل دیگری خیلی زود بسادگی از محل خود بجای دیگری حمل گردند و یا شستشو بوسیله آبهای جاری و یا عامل دیگری خیلی زود بسادگی از محل خود بجای دیگری حمل گردند و یا شستشو بوسیله آبهای جاری باعث تقلیل مواد معدنی و آلی خاک‌ها شود در نتیجه این منطقه خاک‌های خوب تشکیل نخواهند شد. ولی برعکس در محل‌های صاف و مسطح که مواد تخریب شده بسادگی نمی‌توانند به جای دیگری حمل شوند فرصت کافی وجود داشته و فعل و انفعالات بصورت کامل انجام می‌پذیرد.

مواد تشکیل دهنده خاک‌ها

موادی که خاک‌ها را تشکیل می‌دهند به چهار قسمت تقسیم می‌شوند :

• مواد سخت : مواد سخت را ترکیبات معدنی تشکیل .می‌دهند ولی ممکن است دارای مقداری مواد آلی نیز باشند. البته این ترکیبات معدنی از تخریب سنگ‌های اولیه یا سنگ مادر حاصل شده‌اند که گاهی .اوقات همراه با مواد تازه کلوئیدی و نمک‌ها می‌باشند.

• موجودات زنده در خاک‌ها : تغییراتی که در خاک‌ها انجام می‌پذیرد. بوسیله موجودات زنده در خاک انجام می‌گیرد. قبل از همه ریشه گیاهان ، باکتری‌ها ، قارچها ، کرم‌ها و بالاخره حلزون‌ها .در این تغییرات شرکت دارند.

• آب موجود در خاک‌ها : آبی که در خاک وجود دارد حمل مواد حل‌شده را به عهده دارد که البته این مواد حمل شده برای رشد و نمو گیاهان به مصرف می‌رسد. آب موجود در خاک‌ها از باران و آبهای نفوذی ، آب جذب شده و بالاخره آبهای زیرزمینی تشکیل شده که در مواقع خشکی از محل خود خارج شده و بمصرف می‌رسد.

• هوای موجود در خاک : هوا همراه با آب در خوه‌های خاک‌ها .وجود دارد که البته این هوا از ضروریات رشد و نمو گیاهان و ادامه حیات حیوانات می‌باشد. مقدار اکسیژنی که در این هوا وجود دارد از دی اکسید کربن کمتر است .و این بدان علت است که ریشه گیاهان برای رشد و نمو اکسیژن. مصرف کرده و دی اکسید کربن پس می‌دهند.

تقسیم‌بندی خاک‌ها از لحاظ سنگ‌های تشکیل دهنده

بر حسب دانه‌های تشکیل دهنده خاک و هم‌چنین .شرایط میزالوژی و پتروگرافی زمین خاک‌های مختلفی وجود دارد که عبارتند از :

• خاک رسی : ذرات رس (Clay) دارای قطری کوچکتر از ۰.۰۰۲ میلی‌متر می‌باشند و در حدود ۵۰% خاک را تشکیل می‌دهند.

خاک‌های رسی چون دارای دانه‌های بسیار ریزی هستند به خاک سرد معروفند و در مقابل رشد گیاهان مقاومت نشان داده و رشد آنها را محدود می‌کنند.

• خاک‌های سیلتی :

۵۰% این نوع خاک‌ها را ذرات سلیت تشکیل داده است که دارای قطری بین ۰.۰۵ تا ۰.۰۰۲ میلی‌متر می‌باشند و بر حسب اینکه ناخالصی مثل ماسه ، رس و غیره بهمراه دارند به نام خاک‌های سیلتی ماسه‌ای و یا سیلتی رسی معروفند.

• خاک‌های ماسه‌ای :

این خاک‌ها از ۷۵% ماسه تشکیل شده‌اند. قطر دانه‌ها از ۰.۰۶ تا ۲ میلیمتر است و بر حسب اندازه دانه‌های ماسه به خاک‌های ماسه‌ای درشت ، متوسط و ریز تقسیم می‌گردند. مقدار کمی رس خاصیت خاک‌های ماسه‌ای را تغییر می‌دهد و این نع خاک آب را بیشتر در خود جذب می‌کند تا خاک‌های ماسه‌ای که فاقد رس هستند.

• خاک‌های اسکلتی :

خاکهای اسکلتی به خاکهایی اطلاق می‌گردد ک در حدود ۷۵% آن را دانه‌هایی بزرگتر از ۲ میلی‌متر از قبیل قلوه سنگ ، دیگ و شن تشکیل می‌دهند. این خاک‌ها ، آب را به مقدار زیاد از خود عبور می‌دهند و لذا همیشه خشک می‌باشند.

نیم‌رخ عمومی خاک‌ها

نیم‌رخ خاک‌ها معمولا از ۳ افق A,B,C تشکیل شده است.

• افق A : که به نام خاک بالایی نامیده می‌شود، فوقاتی‌ترین منطقه خاک است و این همان افقی است که رشد و نمو گیاهان در آن نفوذ می‌کنند. این افق از مواد خاکی نرم (رس) که غنی از مواد آلی و موجودات زنده میکروسکوپی است تشکیل یافته است که وجود این مواد آلی باعث رنگ خاکستری تا سیاه این افق می‌گردد. البته این زمین غالبا برای کشاورزی مناسب می‌باشند. اکسیدهای آهن و همچنین بعضی از مواد محلول ممکن است از این منطقه به افق B برده شوند و در آنجا رسوب کنند.

• افق B : قشر بین افق A و C را یک قشر دیگر تشکیل می‌دهد که به نام افق B یا خاک میانی نامیده می‌گردد. در این افق عمل تخریب و تجزیه به مراتب بیشتر از افق C پیشرفت و اثر کرده است و از کانی‌های سنگ مادر فقط آن دسته دیده می‌شوند. که بسیار مقاومند (مثل کوارتز) ولی سایر کانی‌ها به شدت تجزیه شده‌اند. این افق معمولا از مواد رسی ، ماسه و شن‌های ریز و درشت و گاه مقادیر کمی بقایای نباتی تشکیل شده است. در این افق علاوه بر مواد رسی ، در آب و هوای مرطوب ، اکسیدهای آهن و همچنین مواد محلول‌تر که بوسیله آب‌های نفوذی از افق A به آنجا آورده شده‌اند دیده می‌شوند.

• افق C : که به آن خاک زیرین نیز گفته می‌شود، افقی است که مواد سنگی به میزان خیلی کم تخریب و تجزیه شده‌اند و در نتیجه سنگ‌های اولیه زیاد تغییر نکرده بلکه بصورت قطعات خرد شده می‌باشند. زیر این منطقه سنگ‌های تخریب نشده یعنی سنگ اولیه قرار دارد که هیچگونه تخریب و یا تجزیه‌ای در آن صورت نگرفته است.

انواع مهم خاکها

لاتریت (Laterite)

این خاکها در تحت شرایط هوازدگی شدید در نواحی گرم و مرطوب (Tropical) با بارانهای زیاد بوجود می‌آید. این خاکها سرشار از اکسیدهای آهن و هیدروکسیدهای آلومینیم می‌باشند و بالعکس دارای مقدار بسیار کمی سیلیسیم و کلسیم است. رنگ لاتریتها به علت وجود اکسیدهای آهن قرمز است. بعضی اوقات وفور اکسیدهای آهن در خاک لاتریت به قدری است که به عنوان سنگ معدن آهن استخراج می‌شود.

از طرف دیگر آب و هوای مرطوب با بارنهای شدید در این منطقه باعث انحلال مواد قلیایی و قلیایی خاکی شده و این محلول سیلیس موجود در سیلیکاتها را خارج کرده و باعث از هم پاشیدگی سیلیکاتها ، مخصوصا کانیهای رسی می‌گردد. در اینصورت فقط اکسیدهای آلومینیوم آبدار بصورت ترکیب AL2O3،nH2O که همان بوکسیت (Bauxite) است باقی می‌ماند. بوکسیت همان سنگ معدن آلومینیوم است و قابل بهره برداری اقتصادی می‌باشد.

چرنوزوم (Chernozom)

به زبان روسی یعنی سیاه ، خاکی است به رنگ سیاه که در اثر تخریب در مناطق معتدل و نیمه معتدل مرطوب پدید می‌آید. جنس این خاک از لسس (Loess) یعنی از مخلوطی از ذرات ریز کوارتز ، فلدسپات ، سنگ آهک و خاک رس تشکیل شده است که دارای مقدار بسیار زیادی مواد آلی هوموس می‌باشد. این خاک سیاه از نظر کشاورزی بسیار حاصلخیز بوده و برای کشت غله بسیار مناسب می‌باشد. این نوع خاک در دشتهای اوکراین (روسیه) ، چین ، آرژانتین ، رومانی و آلمان شرقی و آلمان غربی دیده می‌شود.

پودزول (Podsol)

رنگ این خاک خاکستری است (پودزول کلمه‌ای است روسی و به معنی خاکستری) این خاکها در نواحی سردسیر تا نیمه قطبی و از تخریب اراضی مستور از نوع درختان کاج که روی ماسه سنگها و یا ماسه سنگها سیلیسی می‌رویند، بوجود می‌آیند. پودزول دارای تعداد کمی مواد آلی است.

راندزین (Rendzine)

خاکی است که از تجزیه فیزیکی و شیمیایی سنگهای آهکی ، دولومیتی ، مارنی و گچی حاصل می‌شود. باقیمانده آهک و یا دولومیت در این خاک قابل تشخیص است و در سطح این خاک مقداری هوموس دیده می‌شود. رنگ این خاک معمولا خاکستری است ولی اگر دارای رس باشد رنگ خاکستری مایل به قرمز دیده می‌شود.

رانکر (Ranker)

به خاکهای جوانی که بیشتر در نواحی کوهستانی در روی سنگهای سیلیکاته تشکیل می‌شود اطلاق می‌گردد. این خاک تقریبا دارای خواص سنگ اولیه یا سنگ مادر بوده و در حقیقت قدم اولیه تشکیل خاکهای دیگر می‌باشد.

تاریخچه باغسازی در دنیا

باغسازی از ۳۰۰۰/ ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در جهان آغاز شده است. باغ های ابتدائی در کشور مصر و در اطراف رود نیل باغ های زیتون با طرح های هندسی بسیار معمول و اطراف معابد،معابر و کاخ ها، درختان کهن مراه با گیاهان زینتی معطر، پیچک و گیاهان روند کاشته می شده است. متأسفانه در مورد باغ هیا شهری اطلاع چندانی در دست نیست. بنابراین شروع باغسازی را از باغ های بابل می دانند که بخت النصر پادشاه بابل ۶۰۰/۴۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برای ملکه خود ساخته بود. باغسازی در با