آبنما یکی از اجزای معماری ایرانی به ویژه در طرح باغ ایرانی بوده است.
آبنما و استخر در باغهای ایران یکی از ضروریترین عناصر ایجاد باغ بوده است. استخر باغهای قدیمی دارای عمق زیاد و چندین فواره بودهاند.
آب در فرهنگ ایرانی
آب در ایران باستان آب پیامآور روشنایی و پاکی به شمار میرفت و از ارزش زیادی برخوردار بود.
آبنما که از ضروریترین عناصر ایجاد باغ محسوب میشد ، بیشتر در مقابل عمارت باغ احداث میشد و بعد اصلی آن در جهت طول ساختمان و به شکلهای مستطیل، مربع، چند ضلعی و دایره بود.
آب و روانشناسی
انسان مجموعهای است پیچیده از روح و ذهن و جسم همانگونه که جسم آدمی به غذا نیازمند است، ذهن و روح او نیز طالب عناصری است که به او آرامش ببخشد.
آب و تاثیر آن در کاهش درجه حرارت و افزایش رطوبت آب در پارکها و باغها به هر یک از صور مختلف ، خود به نحوی در متعادل کردن درجه حرارت هوا، تامین رطوبت نسبی برای گیاهان و ایجاد طراوت، مؤثر است.
آب و انعکاس
سطح آب ساکن، با انعکاس نور مانند آینه عمل میکند و پدیده های اطراف خود را با چرخش ۱۸۰ درجه نمایش میدهد، همچنین انعکاس پوشش گیاهی در آب و تابش نور خورشید روی گیاهان آبزی موجود روی آب، تصویر زیبایی برای بیننده به وجود میآورد. آب در حال حرکت نیز منعکسکننده امواج نور در فضاست؛ مانند نوری که از یک جویبار روان روی برگ درختان منعکس میشود.
طراحی در سبکهای مختلف جذابیت آب از دیگر عناصر موجود در پارک بیشتر است. آبنما عنصری است که اگر در پارکها خوب و کامل طراحی شود. ترکیب مناسبی ایجاد مینماید آبنما ها را میتوان به دو صورت منظم یا غیرمنظم طراحی کرد.